11 listopada to data bliska sercu każdemu Polaka. Nasza Ojczyzna, po 123 latach niewoli, znów odzyskała niepodległość. W tym ważnym dniu myśli Polaków, również tych na emigracji, biegną ku własnemu krajowi. I tak powinno być, jesteśmy to winni ludziom, którzy walczyli i ginęli za Polskę…
Podczas, gdy 11 listopada, w kraju nad Wisłą odbywają się patriotyczne marsze, powiewają biało – czerwone flagi, a w radiu słychać pieśni o Ojczyźnie, to w Holandii panuje zupełnie inna atmosfera.

Marsze? Owszem też są! Wieczorami spacerują korowody dzieci.
Flagi? Nie. Zamiast flag maluchy niosą lampiony.
Pieśni? Tak! Kolędnicy śpiewają radosne piosenki o świętym Marcinie.

11 listopada to dzień świętego Marcina, którego kult mocno zakorzenił się niemal w całej Holandii, a na pewno w Holandii Północnej, gdzie obecnie przyszło nam mieszkać. Około tysiąc siedemset lat temu święty Marcin, który jeszcze wtedy nie był świętym, lecz rzymskim legionistą, w mroźny dzień rozerwał swój płaszcz i przyodział nim umierającego żebraka. Obchody tego święta, łączą się z pomocą najbiedniejszym i odnoszą się do najlepszych odruchów ludzkiego serca, jakimi są: miłosierdzie, współczucie, empatia, troska o bliźnich, bezinteresowność, wsparcie… Dodatkowo sama pora roku – początek chłodnych, ponurych dni i długich, zimnych nocy – skłania nas do pomocy biednym i bezdomnym, dla których często zaczyna się czas walki o przetrwanie.

W holenderskich sklepach, już od miesiąca, można zaopatrywać się w słodkości różnego rodzaju. Wszystkie cukierki, żelki, lizaki, batoniki są pakowane w oddzielne saszetki: estetyczne, wygodne, łatwe do podziału. Pamiętam, że jeszcze rok temu, widząc w sklepach właśnie tak pakowane słodycze, myślałam sobie, że jest to działanie niezgodne z trendami ekologicznymi. Po co umieszczać pięć żelków w maleńkiej saszetce i potem piętnaście torebeczek wkładać do jednego dużego opakowania?

Po trwającym półtora roku pobycie w Holandii, jestem bogatsza w doświadczenia i już wiem, po co! Więcej, sama przezornie, dużo wcześniej, nabyłam tego typu słodkości. I bynajmniej nie dla własnych dzieci! Nawiasem mówiąc, okazało się zresztą, że poniosła mnie wyobraźnia i trochę przesadziłam z zakupami. Zostały nam teraz spore zapasy i gdyby tylko była możliwość wirtualnego podzielenia się z Wami, drodzy Czytelnicy, naprawdę chętnie bym to uczyniła.

Poza słodyczami, do obchodów św. Marcina, niezbędne są lampiony. W tym celu, niemal w każdym markecie, za 1 euro, można kupić latarenkę na baterie. Sprzedawcy oferują także całkiem spory wybór lampionów, ale największym uznaniem i tak cieszą się robione własnoręcznie. W tym roku moje pociechy wykonały w szkole bardzo eleganckie lampiony ze sztywnej folii, nakrapiane farbą. Poprzedniej jesieni natomiast zrobili sympatyczne pająki z „fikuśnymi” odnóżami z kolorowej tektury.

W holenderskiej szkole dzieci również uczą się piosenek przeznaczonych specjalnie na tę okazję.

Środa wieczór, 11 listopada…

Słodycze mienią się barwami tęczy. Kuszą, nęcą… Miśki- żelki kręcą się w miseczce; dumne czekoladowe batony rozłożyły się na paterze jak na plaży. Cukierki i dropsy kłócą się niczym przekupki na targowisku. Chipsy wypychają swoje ziemniaczane brzuszki. W maleńkich pudełkach smacznie śpią rodzynki i inne suszone owoce. Mandarynki z politowaniem spoglądają na to kolorowe towarzystwo, ich miny zdają się mówić: „Phi! Z nami i tak nie macie szans, my jesteśmy najzdrowsze!”

Iskierka i Groszek biegają z lampionami po pokoju. Okruszek próbuje ich dogonić.

– Mamo, już jest czas? Kiedy wychodzimy?

O siedemnastej rozlega się dzwonek. Czyżby pojawili się pierwsi „kolędnicy”? Okazuje się, że jeszcze nie. To przyjaciółka dzieci z poprzedniej szkoły, z mamą i bratem. Będą z nami świętować i chodzić po domach. Krótkie powitanie, wzajemne obejrzenie lampionów, próba wspólnego zaśpiewania piosenki i … możemy zaczynać świętowanie!

Zapalamy lampiony, zabieramy worki na słodkości i wyruszamy! Igotata zostaje w domu z Okruszkiem, by częstować słodyczami przybyłych do nas gości, a ja towarzyszę starszym dzieciom. Zachodzimy niemal do wszystkich domów w najbliższym sąsiedztwie. Procedura jest zawsze ta sama. Patrzymy, czy w domu i na zewnątrz pali się światło. Jeśli tak, to oznacza, że gospodarze są wewnątrz i kolędujące dzieci będą mile widziane. Na wielu posesjach, dodatkowo, do odwiedzin zachęcają – zapalone lampki, sztuczne ogniska, pochodnie i wszelkie inne świecidełka. Dzieciaczki bez obaw naciskają dzwonek. Chwilę nasłuchują dźwięku kroków. A gdy drzwi się otwierają, „kolędnicy” od razu zaczynają śpiewać o świętym Marcinie. Reakcja dorosłych jest ciepła i sympatyczna.

Najczęściej wysłuchują piosenki do końca, chwalą jej wykonanie, zachwycają się lampionami, a następnie częstują słodyczami zawczasu przygotowanymi w misce lub na paterze i umieszczonymi w korytarzu. Dzieci same wybierają to, co najbardziej lubią. Gospodarze dysponujący większą ilością czasu lub mający szczególny sentymentem do tej tradycji, często tworzą maleńkie paczuszki dla dzieci. W woreczku umieszczają kilka rodzajów cukierków, batoników, suszonych owoców, ciasteczek (czasem własnoręcznie pieczonych specjalnie na tę okazję); przewiązują ozdobną wstążeczką.

W tym roku zaobserwowaliśmy też nowe, prozdrowotne trendy. W kilku domach dzieci częstowano owocami i warzywami (jabłka, mandarynki, winogrona, małe ogórki i marchewki). W sumie, czemu nie? Nawet stary zwyczaj można unowocześnić i wzbogacić o aktualne przesłanki. Dzieciom wyjdzie to tylko na zdrowie!

Po półtoragodzinnym spacerze po okolicznych domostwach, dziecięce worki w całości wypełniają się „wyśpiewanymi” delicjami. Zrobiło się późno, dzieci odczuwają zmęczenie i senność. Czas wracać do domu! Nasza ostatnia wizyta jest już przeznaczona dla taty, który otwiera nam drzwi z miską słodyczy w ręku, przekonany, że przyszła kolejna grupka nieznajomych „kolędników”.

Nazajutrz, jeszcze skoro świt, Iskierka i Groszek robią przegląd swoich słodkich zdobyczy.

Synek, z miną niewiniątka, próbuje pertraktować ze mną umieszczenie worka ze słodyczami w swoim pokoju. Jednak znając jego niepohamowaną miłość do wszystkiego, co słodkie; nie mogę zaakceptować tego pomysłu. W przeciwieństwie do Iskierki, Groszek nie zna umiaru pod tym względem, więc wymaga czujnej kontroli z zewnątrz. Inaczej mogłoby się skończyć bólem brzucha i zębów!

Gdy starsza córka i synek są w szkole, patrzę na stos słodkości i próbuję nie podjadać. Nachodzą mnie wspomnienia… Przypomina mi się, jak w zeszłym roku, właśnie w dzień św. Marcina, Iskierka i Groszek wrócili ze szkoły z lampionami i opowiadali, że wieczorem będą chodzić po domach sąsiadów i śpiewać.

Mieszkaliśmy wtedy w Holandii zaledwie sześć miesięcy i nie znałam tej tradycji. Pamiętam swoją reakcję, patrzyłam na córcię i synka ze zdziwieniem i niedowierzaniem. Byłam pewna, że się tylko przechwalają, jak to dzieci, a w rzeczywistości nie będą miały odwagi chodzić po domach i śpiewać w języku, którego dopiero się uczą. Pomyliłam się! Dzieciaki zrobiły to, a w tym roku okazały się jeszcze odważniejsze, bardziej wyluzowane, a ich repertuar nie ograniczał się do jednej najprostszej piosenki.

Czuję dumę i radość.

Choć czasem jest nam ciężko, doskwiera zmęczenie i niewyspanie, brakuje cierpliwości to …fajne są te nasze dzieciaki! I obiecuję nie podjadać im słodyczy;)